دستگاه و تجهیزات الکتروتراپی فیزیوتراپی همگام شهریار و اندیشه چیست و چگونه تاثیر میگذارد؟

الکتروتراپی فیزیوتراپی همگام شهریار  اصطلاح گسترده‌ای است که به هر تکنیکی که در آن از الکتریسیته (جریان برق) برای اهداف درمانی فیزیوتراپی استفاده می‌شود، اطلاق می‌گردد. الکتروتراپی  یکی از روش های درمانی غیر تهاجمی در شاخه فیزیوتراپی است که از امواج الکتریکی برای تقویت عضلانی، کنترل درد حاد، مزمن و پس از جراحی، افزایش ترمیم بافت و کوتاه کردن دوران بهبود عضلات استفاده می کند. با فیزیوتراپی توانه عضلات تحلیل رفته بهبود میباید و افزایش قدرت عضلات را شاهد هستیم .

استفاده از دستگاه های الکتروتراپی در درمان از پایه ای ترین روش های درمانی  هستند و در تمام مراکز موجود باشند. بنابراین اگر بنا باشد برای انجام الکتروتراپی، به مرکز فیزیوتراپی مراجعه کنیم، لازم نیست بپرسیم آیا الکتروتراپی انجام می دهند یا خیر!

الکتروتراپی یا برق چگونه است ؟

در این روش از عوامل فیزیکی مانند جریان های مختلف الکتریکی، امواج فراصوتی، اشعه های الکترومگنیتیک، اشعه مادون قرمز و …. به منظور کسب اثرات درمانی، استفاده می شود. در حال حاضرابزار های پیشرفته و تخصصی جهت انجام این شیوه درمانی در اختیار متخصصین قرار گرفته تا به صورت کاملا مناسب و مطمئنی از آن برای درمان بیماری های مختلف استفاده شود. البته به منظور کاربرد بهینه این شیوه درمانی، ارزیابی دقیق هربیمار همراه باطراحی یک برنامه الکتروتراپی مناسب و اختصاصی امری ضروری می باشد. در فیزیوتراپی همگام در جلسه اول بیماران ارزیابی و معاینه میگردند .

تحریک الکتریکی می تواند به روش های مختلفی در بدن به کار رود:

اشعه مادون قرمز(IR : Infrared)

اشعه مادون قرمز درمانی نوعی از پرتوهای الکترومگنیتیک با طول موج nm760  تا ۳۰۰۰nm میباشد که در اثر تابش به بافت های بدن به گرما تبدیل شده و باعث افزایش جریان خون موضع درمان، بهبود تغذیه بافت ها، ازدیاد دفع مواد زائد و کنترل درد می گردد.

مهمترین موارد کاربرد اشعه مادون قرمز عبارتند از:

·       تسکین درد

·       کاهش اسپـاسم و سفتـی عضلات

·       افزایش دامنه حرکتی

·       تسریع روند ترمیم و التیام

·       آماده سازی بیمار برای انجام حرکات ورزشی و تکنیکهای درمانی

امواج فراصوت (US : Ultrasound) در فیزیوتراپی همگام اندیشه

امواج فراصوت از نوع امواج مکانیکی است که فرکانس آن ها بیش از ۲۰ کیلوهرتز بوده و فرای آستانه شنوایی انسان قرار داد . نوع درمانی آن فرکانس لرزشی ۱ تا ۳ مگاهرتز دارد و عمق نفوذ تقریبی آن ها به بافت به این صورت است: ۳ مگاهرتز تا عمق ۱ الی ۲ سانتی متری  نفوذ می کند؛ در حالی که ۱ مگاهرتز تا عمق ۲ الی ۵ سانتی متری نفوذ می کند.

از روش اولتراسوند درمانی برای گرمادهی عمقی به بافت‌های نرم بدن استفاده می‌شود. این بافت‌ها عبارتند از عضلات، تاندون‌ها، مفاصل و رباط‌ها (لیگامان‌ها). اولتراسوند مورد استفاده در فیزیوتراپی همگام شهریار را نباید با اولتراسوند تشخیصی (سونوگرافی) اشتباه گرفت، چرا که از اولتراسوند تشخیصی تنها برای دیدن داخل بدن استفاده می‌شود، مانند چک کردن جنین در طول دوران بارداری.

اثرات درمان با اولتراسوند به دو صورت می باشد: حرارتی و مکانیکی

برای حصول اثرات گرمایی، چنانچه این امواج به صورت پیوسته مورد استفاده قرار گیرند با ایجاد گرمای عمقی در بدن باعث: افزایش گردش خون، تسریع متابولیسم، کاهش یا کنترل درد و اسپاسم عضلانی، تغییر سرعت هدایت عصب، افزایش گردش خون در نتیجه افزایش تامین اکسیژن بافت و دفع مواد زائد از موضع آسیب دیده و افزایش انعطاف پذیری بافت نرم می گردد.

برای حصول اثرات مکانیکی، امواج بصورت منقطع مورد استفاده قرار میگیرند که نتایج درمانی زیادی را به همراه دارد. مهمترین اثرات آن بر بدن عبارتند از: افزایش کلسیم داخل سلولی و نفوذ پذیری غشا سلول، افزایش سرعت ساخت پروتئین و فعالیت ماکروفاژها، تحریک ساخت سلول های غضروفی، آزادسازی هیستامین، تسریع روند التهاب، افزایش گردش خون، تسریع روند ترمیم وکاهش التهاب حاد.

آشنایی با روند انجام اولتراسوند تراپی در فیزیوتراپی همگام

زمانی که برای انجام اولتراسوندتراپی به فیزیوتراپیست یا کاردرمانگر مراجعه می کنیم، درمانگر با توجه به ناحیه تحت درمان و نوع آسیب دیدگی، پارامتر های دستگاه اولتراسوند تراپی را تنظیم می کند.برای شروع اولتراسوندتراپی حتما از ژل بی رنگی استفاده می شود که باید انتظار سرد بودن ژل را داشته باشیم. دلیل استفاده از ژل به دلیل هدایت بهتر امواج به داخل بافت مورد نظر است.زمانی که ژل بر روی بافت مورد نظر ریخته می شود، فیزیوتراپیست پروب دستگاه را به صورت چرحشی بر روی ناحیه تحت درمان حرکت می دهد.

آیا حین درمان اولتراسوند بیمار موردی را حس میکند؟

معمولاً بیمار در حین اولتراسوند تراپی چیزی حس نمی‌کند، بعضی از افراد در حین اولتراسوند تراپی پالس های خفیفی را احساس میکنند، در حالی که بعضی دیگر ممکن است گرمای ملایمی را بر روی پوستشان احساس کنند. اما تعجب نکنید اگر جز ژل سرد بر روی پوستتان چیزی احساس نکردید.

اگر ناحیه تحت درمان بیش از حد حساس به لمس باشد، احتمالاً هنگام حرکت سر مبدل بر روی آن احساس ناراحتی خواهید کرد. در هر صورت سونوگرافی درمانی نباید دردناک باشد.

نباید از اولتراسوند درمانی در بخش‌هایی از بدن که در زیر توضیح داده شده استفاده کرد:

روی شکم، نواحی مختلف لگن یا قسمت پایینی پشت زنانی که دوره قاعدگی خود را می‌گذرانند یا باردار هستند
روی ضایعات، آسیب دیدگی‌های پوستی یا شکستگی‌های در حال ترمیم
دور چشم‌ها، پستان‌ها یا آلت تناسلی
روی هر ناحیه‌ای از بدن که در آن ایمپلنت پلاستیکی وجود دارد
نزدیک یا روی نواحی دارای تومور بدخیم

از مزایای اولتراسوند تراپی در موارد زیر استفاده می‌شود: در فیزیوتراپی و لیزردرمانی همگام شهریار

بر طرف کردن جای جوش خوردگی زخم‌ها (بافت اسکار) و رفع چسبندگی آن‌ها به بافت‌های زیرین
کاهش التهاب و ورم
افزایش جذب رسوبات کلسیم
ایجاد یک حرارت عمقی متمرکز در یک ناحیه، جهت شل کردن عضلات دچار اسپاسم (بسیار عمیق‌تر از آنکه بتوان با استفاده از یک کیسه داغ آن را تحت تأثیر قرار داد یعنی تا عمق ۵ سانتی‌متری)
افزایش قابلیت کشش بافت‌های نرم پیش از انجام حرکات کششی یا تمرینات ورزشی
کمک به بهبود در سطح سلولی
سرعت بخشیدن به سوخت و ساز و بهبود جریان خون
کاهش تحریک ریشه‌های عصبی
در شدت‌های پایین می‌تواند سرعت بهبود استخوان‌ها را افزایش دهد
افزایش میزان جذب دارو‌ از طریق پوست با استفاده از روش فونوفورزیس.
صدماتی که معمولاً به‌وسیله اولتراسوند قابل درمان هستند:

بورسیت (تورم کیسه مفصلی)
تاندونیت (التهاب تاندون‌ها)
گرفتگی، کشیدگی‌ها و پارگی‌های عضلات
شانه منجمد
رگ به رگ شدن و صدمات وارده به رباط‌ها
سفتی یا کنتراکچر مفصلی

فونوفورزیس (Phonophoresis) در فیزیوتراپی همگام اندیشه یا شهریار

فونوفورزیس، یک تکنیک خاص در استفاده ازاولتراسوند می باشد که برای وارد کردن مولکولهای یک ماده داروئی به داخل بافتها استفاده میشود، این ماده داروئی معمولاً ضد التهابی یا ضد درد است. در فونوفورزیس احتمال آسیب یا سوختگی پوست وجود ندارد و عمق نفوذ زیاد است. داروی مورد نظر بطور مستقیم به سطح پوست ناحیه درمان مالیده میشود. در تکنیک مستقیم از ژل همراه با ماده داروئی استفاده میشود  و در روش غوطه ورسازی اعمال اولتراسوند در داخل آب صورت می گیرد. هر دونوع اولتراسوند پیوسته و منقطع در فونوفورزیس استفاده می شوند. برتری این روش به مصرف داروهای ضد التهابی و ضد درد، موضعی بودن اثر دارو فقط در منطقعه ی آسیب دیده است. در فیزیوتراپی همگام تمام این موارد برای بیماران در صورت لزوم اجرا خواهد شد.

جریانات تحریک الکتریکی (به اصطلاح رایج عمومی برق!)

بطور بالینی از سه نوع اصلی جریان الکتریکی استفاده می شود: جریان مستقیم، پالس دار و جریان متناوب که هر دسته از این جریان های الکتریکی اثرات درمانی خاص خودشان را دارند.

·       جریان مستقیم مثل: گالوانیک (با کاربرد یونتوفورزیس داروها)

·       جریان های پالس دار مثل: TENS، فارادیک (برای ایجاد انقباض در عضلات بدون عصب و همچنین ایجاد تحریکات حسی برای کنترل درد)

·       جریان های متناوب مثل: جریان روسی و اینترفارنشیال (برای ایجاد انقباض در عضلات سالم دارای عصب و همچنین ایجاد تحریکات حسی برای کنترل درد )

تحریک الکتریکی عصب از روی پوست (TENS)

معروف ترین نوع جریان در فیزیوتراپی است که از طریق انسداد و جلوگیری از ارسال پیام‌های درد به مغز تاثیر خود را به جا می‌گذارد و درد بیمار را تسکین می‌دهد و همچنین فرایند ترمیم و بازسازی سلولی را برمی‌انگیزد و باعث آزاد شدن هورمون اندورفین می‌شود که چون یک مسکن طبیعی است به کاهش درد کمک می‌کند.

الکتروتراپی چه احساسی در بیمار ایجاد می کند؟

زمانی که دستگاه روشن می شود، بیمار کمی احساس گزگز و مور مور شدن در بافت را متوجه می شود. بعضی از افراد هم ممکن است که احساس سوزش و سوزن سوزن شدن را در بافت خود متوجه شوند که به مرور زمان کاهش پیدا می کند. و یا جریان با انقباضات عضلانی همراه خواهد شد.

کاربردها و مزایای روش الکتروتراپی (TENS) به طور خلاصه در زیر آمده است:

تسکین درد
افزایش جریان خون و تسریع بهبودی
بهبود مشکلات خواب
کاهش استفاده از مسکن ها
افزایش عملکرد اندام
سوال رایج: آیا امکان برق گرفتگی در حین استفاده از این جریان و دستگاه وجود دارد؟

خیر، شدت جریان های مورد استفاده دراین دستگاه ها بسیار کم و کنترل شده و در محدوده ی امن است پس جای نگرانی وجود ندارد.

سوال رایج: آیا هر چقدر شدت بیشتر باشد اثر درمان بیشتر است؟

خیر، میزان شدت دستگاه باید درحد قابل تحمل و خوشایند شما باشد، نه انقدر کم که چیزی حس نکنید و نه آنقدر زیاد که جریان آزار دهنده شود یا برای شما درد ایجاد کند.

مواردی که باید قبل از درمان به درمانگر اطلاع دهید:

بارداری – فیزیوتراپی شهریار
احساس بی حسی و گزگز شدن در ناحیه درمان
اختلال در سیستم لنفاوی
استفاده از دستگاه ضربان ساز قلب
ابتلا به بیماری های قلبی عروقی
ابتلا به سرطان
کاهش وزن شدید بدون دلیل
درد و ناراحتی تشخیص داده نشده
ابتلا به صرع
سابقه سکته مغزی کامل یا ناقص
عوارض پوستی خاص
یونتوفورزیس

یونتوفورزیس عبارتست ازانتقال یون ها از روی پوست توسط جریان الکتریکی مستقیم یا گالوانیک با اهداف درمانی. اگر روی یک الکترولیت ولتاژی اعمال گردد، جریان همرفتی شامل حرکت یونهای بار مثبت به طرف قطب منفی و بالعکس در داخل آن برقرار میگردد حال اگر دارویی به شکل یونی باشد میتوان آنرا وادار به حرکت در جهتی وابسته به قطب جریان نمود و از آن در جهت نفوذ دادن سریع دارو به پوست بهره جست. از یونتوفورزیس می توان در ایجاد بی حسی موضعی سطحی، درمان تعریق ایدیوپاتیک پوست، نفوذ آنتی بیوتیکها در پوست، نفوذ بسیاری از ژلهای زیبایی و داروهای ضد التهابی در پوست، درمان دردهای با منشاء عصبی و کاهش تورم موضعی استفاده نمود.