۱-اهمیت و تاثیر فیزیوتراپی در بهبود مشکلات شانه در بیماران دیابتی
بیماری دیابت به عنوان یکی از مشکلات بهداشتی جهانی به شمار می‌رود و تاثیرات آن بر سیستم‌های مختلف بدن قابل توجه است. یکی از مناطقی که دیابت می‌تواند تاثیرگذار باشد، شانه است. در این مقاله به اهمیت فیزیوتراپی در بهبود مشکلات شانه در بیماران دیابتی پرداخته خواهد شد.
فیزیوتراپی به عنوان یک روش درمانی غیردارویی و غیرجراحیای می‌تواند نقش بسیار مهمی در بهبود و مدیریت بیماری دیابت ایفا کند. با انجام تمرینات و تکنیک‌های مربوط به فیزیوتراپی، بیماران دیابتی می‌توانند عوارض و مشکلات مرتبط با بیماری را کاهش دهند و بهبودی عملکرد شانه را تجربه کنند.
۲-تاثیر دیابت در مشکلات شانه
دیابت می‌تواند تاثیر قابل توجهی در سیستم‌های عصبی و عضلانی بدن داشته باشد که می‌تواند به عوارضی مانند مشکلات شانه منجر شود. اختلالات عصبی و ایمنی در بیماران دیابتی می‌تواند به عضلات و ساختارهای شانه آسیب برساند و منجر به درد، محدودیت حرکتی و کاهش کیفیت زندگی شانه گردد.
۳-فیزیوتراپی شانه درد
فیزیوتراپی شانه با استفاده از تمرینات و تکنیک‌های خاص می‌تواند به بهبود درد و عوارض شانه در بیماران دیابتی کمک کند. این تمرینات شامل تقویت عضلات شانه، بهبود انعطاف‌پذیری، بهبود تعادل و بهینه‌سازی عملکرد عضلات و مفاصل شانه است.
۴-فیزیوتراپی مخصوص بیماران دیابتی در مشکلات شانه
فیزیوتراپی مخصوص بیماران دیابتی شامل برنامه‌های تمرینی و توصیه‌های ویژه است که با توجه به نیازهای بیمار و خصوصیات بیماری دیابت، بر روی شانه اعمال می‌شود. این برنامه‌ها می‌توانند به بهبود علائم درد، افزایش محدودیت حرکتی و بهبود کیفیت زندگی بیماران دیابتی کمک کنند.
۵-عوارض شایع دیابت در مفاصل بدن
دیابت می‌تواند عوارضی مانند آرتروپاتی دیابتیک (افتادگی مفاصل) و مشکلات دیسک‌های بین‌مهره‌ای را در مفاصل بدن تحت تاثیر قرار دهد. این عوارض می‌توانند با انجام تمرینات و تکنیک‌های فیزیوتراپی مورد مدیریت و بهبود قرار بگیرند.
بیماران دیابتی نقش مهمی ایفا کند. با استفاده از تمرینات و تکنیک‌های مناسب، بیماران دیابتی می‌توانند عوارض و درد شانه خود را کاهش داده و کیفیت زندگی بهتری را تجربه کنند. اهمیت این روش در مدیریت بیماری و بهبود عملکرد شانه نباید اغفال شود.
در زیر ۱۵ نکته را که بیماران دیابتی برای بهتر شدن وضعیت مفاصل بدن خود باید رعایت کنند:
۱-نگه داشتن سطح قند خون: کنترل مستمر سطح قند خون می‌تواند به حفظ سلامتی مفاصل کمک کند. مراقبت و مدیریت منظم قند خون با استفاده از رژیم غذایی مناسب، داروهای مورد نیاز و فعالیت بدنی منظم اهمیت بالایی دارد.
۲-حفظ وزن سالم: حفظ وزن سالم و کاهش وزن اضافی در صورت لزوم می‌تواند بر روی مفاصل بدن فشار کمتری وارد آورد و عوارض آرتروپاتیک را کاهش دهد.
۳-فعالیت بدنی منظم: انجام تمرینات منظم و مناسب برای قوام و انعطاف پذیری عضلات و مفاصل بدن بسیار مهم است. تمریناتی مانند استراحت و تقویتی، کاردیوواسکولر و انعطاف پذیری بهترین انتخاب‌ها هستند.
۴-جلوگیری از آسیب: پوشیدن کفش‌های مناسب، استفاده از وسایل حفاظتی در فعالیت‌های خطرناک و جلوگیری از آسیب به مفاصل بدن از جمله توصیه‌های مهم برای بیماران دیابتی است.
۵-کنترل استرس: مدیریت استرس و آرامش ذهنی می‌تواند به بهبود علائم درد و مشکلات مفاصل کمک کند. روش‌های مانند ، تمرکز روی تنفس، یوگا و ماساژ می‌تواند مفید باشد.
۶- مراقبت از مفاصل در روزمره: در وقوع فعالیت‌های روزمره، از حرکات صحیح و مقدار مناسبی استفاده کنید. برای مثال، در برخورد با اشیا سنگین حفاظت از مفاصل بدن را در نظر بگیرید.
۷-استفاده از روش‌های ضدالتهابی: در صورت تجویز پزشک، استفاده از داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی می‌تواند به کاهش التهاب و درد مفاصل کمک کند.
۸-تقویت عضلات حول مفاصل: انجام تمرینات تقویتی برای عضلات اطراف مفاصل می‌تواند استحکام و پایداری مفاصل را افزایش داده و مشکلات مرتبط با آنها را کاهش دهد.
۹-استفاده از روش‌های گرما و سرما : استفاده از کمپرس و سرد در محل‌های دردناک می‌تواند التهاب و درد مفاصل را کاهش داده و تسکین بخش باشد.
۱۰-مراقبت از رژیم غذایی: تغذیه مناسب و متوازن با تاکید بر مصرف مواد غذایی سالم و غنی از ویتامین‌ها و مواد مغذی می‌تواند به سلامتی مفاصل کمک کند.
۱۱-پرهیز از سیگار و مصرف الکل: سیگار و مصرف الکل می‌توانند عوارض بیشتری بر روی مفاصل بدن داشته باشند. بهتر است از این مواد مضر خودداری کنید.
۱۲-حفظ درستی پوسچر و وضعیت بدن: در روزمره و در هنگام خواب به حفظ وضعیت مناسب بدن خود توجه کنید. استفاده از بالشتک‌ها و تختخواب‌های مناسب می‌تواند به حفظ سلامتی مفاصل کمک کند.
۱۳-مشاوره پزشک: همواره با پزشک خود مشورت کنید و توصیه‌های وی درباره مراقبت و درمان مفاصل را رعایت کنید.
۱۴-مراقبت پس از آسیب: در صورت وقوع آسیب مفاصل بدن، به مراجعه به پزشک تخصصی و اجرای دستورات درمانی مناسب عمل کنید. استراحت، فیزیوتراپی و تراپی های جایگزین درمانی ممکن است نیاز باشد.
۱۵-مراقبت های دوره ای: بصورت منظم بررسی و ارزیابی مفاصل خود را با پزشک تخصصی انجام دهید. بررسی منظم می‌تواند مشکلات زودهنگام مربوط به مفاصل را شناسایی و بهبود آنها را تسریع کند.
توجه تمرینات توضیح داده شده در این صفحه فقط و فقط برای آشنایی است ، از انجام آنها درصوت وجود آسیب در شانه ، بدون مشورت پزشک خوداری نمایید .
تمرین درمانی شانه در بیماران دیابتی می‌تواند بهبود علائم درد و مشکلات مرتبط با شانه را تسریع کند. انجام تمرینات منظم و مناسب می‌تواند عضلات شانه را تقویت کرده، انعطاف پذیری را افزایش داده و محدودیت حرکتی را بهبود بخشد. در زیر چند تمرین درمانی برای شانه در بیماران دیابتی آورده شده است که می‌توانید در منزل انجام دهید:
انبساط گردن:
نشسته یا ایستاده باشید و سر خود را به طرف راست بردارید.
دست چپ خود را به سمت زانوی راست ببرید تا کششی در گردن احساس کنید.
این حالت را برای ۱۰ ثانیه نگه دارید و سپس به طرف مخالف تکرار کنید.
هر جانب را ۱۰-۱۵ بار تکرار کنید.
بالا بردن شانه:
نشسته یا ایستاده باشید و دستان خود را در کنار بدن قرار دهید.
سپس شانه‌های خود را به سمت بالا ببرید تا به حداکثر اندازه برسند.
این حالت را برای ۵ ثانیه نگه دارید و سپس به حالت اولیه برگردید.
این تمرین را ۱۰-۱۵ بار تکرار کنید.
خم کردن شانه:
نشسته یا ایستاده باشید و دستان خود را در کنار بدن قرار دهید.
سپس شانه‌های خود را به سمت جلو ببرید تا به حداکثر اندازه برسند و سعی کنید سینه خود را به جلو ببرید.
این حالت را برای ۵ ثانیه نگه دارید و سپس به حالت اولیه برگردید.
این تمرین را ۱۰-۱۵ بار تکرار کنید.
چرخش شانه:
نشسته یا ایستاده باشید و دستان خود را در کنار بدن قرار دهید.
سپس شانه‌های خود را به صورت مدور به جلو و به عقب بچرخانید.
این حرکت را به آرامی انجام دهید و تا حداکثر محدودیت حرکتی خود برسید.
این تمرین را ۱۰-۱۵ بار به هر دو جهت تکرار کنید.
توجه داشته باشید که قبل از انجام هر گونه تمرین درمانی، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید تا تمریناتی که برای شرایط شما مناسب هستند را تعیین کند. همچنین، هرگونه درد یا تغییر در علائم خود را به پزشک خود اطلاع دهید.
تزریق داخل مفصل شانه به عنوان یکی از روش‌های درمانی برای شانه یخ زده در نظر گرفته می‌شود. این روش به کمک تزریق مواد دارویی مستقیماً به داخل مفصل شانه، برای کاهش درد، التهاب و بهبود حرکت مفصل استفاده می‌شود.
برخی از مواردی که ممکن است تزریق داخل مفصل شانه در نظر گرفته شود عبارتند از:
التهاب مفصل شانه (مثل التهاب مفصل شانه یخ زده)
تشخیص و درمان ترمیم پذیری با مفصل شانه
درمان درد مفصل شانه به علت آرتروز (آسیب مفصلی ناشی از سایر عوامل)
هنگام انجام این روش، پزشک تخصصی یا روماتولوژیست معمولاً با استفاده از تجهیزات رادیولوژی مانند رادیوگرافی یا سونوگرافی، موضع دقیق برای تزریق را مشخص می‌کنند. سپس با استفاده از سوزن کوچک، مقدار کمی محلول دارویی یا سرم فیزیولوژیک به داخل مفصل شانه تزریق می‌شود. این محلول معمولاً شامل استروئیدها (مانند کورتیزون) و مخدرها (مانند لیدوکائین) است.
عوارض احتمالی تزریق داخل مفصل شانه عبارتند از:
عفونت: هرگاه سوزن به داخل مفصل شانه وارد شود، خطر عفونت وجود دارد. اگر علائم عفونت مانند درد، تورم، قرمزی و تب را تجربه می‌کنید، باید به پزشک خود اطلاع دهید.
نفوذ غیرمناسب: در برخی موارد، سوزن ممکن است به ساختارهای دیگری مانند لیگامانت‌ها یا بافت‌های اطراف مفصل شانه نفوذ کند. این ممکن است باعث آسیب دیدگی و عوارض جانبی شود.
خونریزی: تزریق درون مفصل شانه ممکن است باعث خونریزی در داخل مفصل شود. اگر خونریزی شدید، تورم یا کبودی را تجربه می‌کنید، به پزشک خود اطلاع دهید.
مهم است که در هر صورت، قبل از تصمیم به انجام تزریق داخل مفصل شانه، با پزشک خود در مورد فواید، عوارض و ریسک‌های مرتبط با این روش مشورت کنید. همچنین، در صورت تجربه هرگونه علامت یا عارضه ناشی از تزریق، باید بلافاصله به پزشک خود اطلاع دهید.
فیزیوتراپی در بیماران دیابتی مبتلا به خشکی شانه یا شانه یخ زده (Frozen Shoulder) می‌تواند بهبود و بازگشت حرکت طبیعی شانه را تسهیل کند. در ادامه، مراحل توانبخشی و فیزیوتراپی در این بیماران به همراه تمرین درمانی را توضیح می‌دهم:
۱. ارزیابی و تشخیص: در ابتدا، فیزیوتراپیست شانه بیمار را مورد ارزیابی قرار می‌دهد تا میزان محدودیت حرکتی، درد و قدرت عضلات را ارزیابی کند. این اطلاعات به وی کمک می‌کند تا برنامه درمانی مناسب را تعیین کند.
۲. کاهش درد و التهاب: ابتدا، برای کاهش درد و التهاب در شانه، روش‌های مختلفی اعمال می‌شود. این ممکن است شامل ماساژ، استفاده از یخ یا دستگاه‌های الکتروتراپی مانند الکترود درمانی یا لیزر و مگنت درمانی باشد.
۳. تمرینات انعطاف‌پذیری: در این مرحله، تمریناتی برای افزایش انعطاف‌پذیری شانه انجام می‌شود. این تمرینات می‌توانند شامل تمرینات کشش عضلات و تمرینات انبساطی و انعطافی باشد. هدف از این تمرینات، بهبود محدودیت حرکتی شانه و افزایش طیف حرکت آن است.
۴. تمرینات تقویتی: بعد از کاهش درد و افزایش انعطاف‌پذیری شانه، تمرینات تقویتی برای افزایش قدرت عضلات شانه انجام می‌شود. این تمرینات می‌توانند شامل تمرینات با وزنه‌ها، تمرینات مقاومتی و تمرینات تعادلی باشد.
۵. تمرینات عملیاتی: در این مرحله، تمریناتی برای بهبود توانایی انجام فعالیت‌های روزمره با استفاده از شانه انجام می‌شود. این تمرینات می‌توانند شامل تمرینات حرکتی برای انجام وظایف مانند بالا بردن اشیا، شستن و پوشیدن لباس باشد.
تمرینات درمانی در خانه: بعد از شروع فیزیوتراپی در مرکز درمانی، بیماران می‌توانند تمرینات درمانی را در خانه نیز انجام دهند. اما قبل از انجام هر تمرین، مهم است با فیزیوتراپیست خود مشورت کنند. در ادامه، نمونه‌ای از تمرینات درمانی شانه برای انجام در منزل آورده شده است:
۱. تمرین قوس و پیچ: به آرامی و با استفاده از سرعت مناسب، شانه را به صورت قوسی بالا و پایین ببرید و سپس به صورت پیچشی به چپ و راست چرخانید.
۲. تمرین شانه با استفاده از توپ تنیس: توپ تنیس را در دست گرفته و به طور ملایم آن را در بین دو دست حرکت دهید، همچنین می‌توانید با توپ را در دیوار بکوبید.
۳. تمرین حرکت شانه با استفاده از دستگاه تمرینی محلی: اگر در منزل دستگاه تمرینی مانند ترازو برای کشش شانه دارید، می‌توانید از آن استفاده کنید. دستگاه را به اندازه مناسب تنظیم کرده و به آرامی شانه را باز و بسته کنید.
مهم است که هرگز خودسرانه تمرینات درمانی را انجام ندهید و همواره با راهنمایی یک فیزیوتراپیست و بهترین روش‌های درمانی و تمرینی را دنبال کنید. همچنین، هرگونه درد، تورم یا ناراحتی را به فیزیوتراپیست خود اطلاع دهید تا بتوانید به درستی مشاوره و راهنمایی بگیرید.
فیزیوتراپی در بیماران دیابتی اهمیت بسیاری دارد، زیرا می‌تواند بهبود حرکتی شانه و کاهش محدودیت‌های حرکتی را تسهیل کند. این بهبود باعث بهبود کیفیت زندگی بیماران می‌شود و به آنها کمک می‌کند در فعالیت‌های روزمره بهتر عمل کنند.
ارزیابی شانه توسط فیزیوتراپیست بسیار مهم است. در این ارزیابی، فیزیوتراپیست اندازه‌گیری محدودیت حرکتی، قدرت عضلات، قدرت گردشی و درد شانه را بررسی می‌کند. این اطلاعات اولیه به فیزیوتراپیست کمک می‌کند تا برنامه تمرینی مناسب و شخصی‌سازی شده را برای بیمار تدوین کند.
استفاده از تمرینات انعطاف‌پذیری: تمرینات کشش عضلات و انبساطی می‌توانند بهبود محدودیت حرکتی شانه را تسهیل کنند. این تمرینات باعث افزایش انعطاف‌پذیری و قابلیت حرکت شانه می‌شوند و به بیمار کمک می‌کنند تا حرکات روزمره خود را با راحتی و بدون درد انجام دهند.
تمرینات تقویتی: تمرینات با وزنه‌ها و مقاومتی بهبود قدرت عضلات شانه را تقویت می‌کنند. این تمرینات باعث افزایش استحکام و توان عضلات شانه می‌شوند و به بیمار کمک می‌کنند تا حرکات روزمره خود را با قدرت و استحکام بیشتری انجام دهند.
تمرینات با توپ تنیس: تمرین با توپ تنیس می‌تواند بهبود قدرت و انعطاف‌پذیری شانه را تسهیل کند. این تمرینات شامل پرتاب و گرفتن توپ تنیس با استفاده از شانه است و باعث تقویت عضلات و افزایش دقت و هماهنگی حرکات شانه می‌شوند.
تمرینات عملیاتی: تمریناتی که به بیماران کمک می‌کنند تا فعالیت‌های روزمره خود را به طور صحیح و بهینه انجام دهند. این تمرینات شامل تمرینات مشابه حرکات روزمره مانند بالا بردن و پایین آوردن اشیاء، آماده‌سازی غذا و شستن و تنظیم شانه هنگام پوشیدن لباس است.
ماساژ: ماساژ شانه جریان خون را بهبود می‌بخشد و کاهش درد و بهبود حرکت شانه را تسهیل می‌کند. ماساژ می‌تواند بهبود عملکرد عضلات شانه و کاهش التهاب و تورم را نیز تسهیل کند. این تمرین بهتر است توسط یک فیزیوتراپیست ماهر انجام شود.
درمان گرما و سرما: استفاده از کمپرس گرم و سرد در کاهش التهاب، درد و تورم مفید است. استفاده از کمپرس گرم می‌تواند باعث گشاد شدن عروق و بهبود جریان خون در شانه شود، در حالی که استفاده از کمپرس سرد می‌تواند التهاب و تورم را کاهش دهد.
تمرینات استحکام استاتیکی: تمریناتی که قدرت و استحکام عضلات را تقویت می‌کنند. این تمرینات شامل نگهداری برخی حرکات به مدت زمان طولانی، مانند نگهداری در حالت جانبی یا بالابردن دست هستند. این تمرینات به بیمار کمک می‌کنند تا قدرت و استحکام عضلات شانه خود را بهبود ببخشد.
تمرینات ایستا: تمریناتی که بیمار در حالت ایستا و بدون حرکت انجام می‌دهد. این تمرینات شامل نگهداری شانه در حالت‌های مختلف مانند بالا، پایین، جلو و عقب است. این تمرینات به بیمار کمک می‌کنند تا استحکام و پایداری شانه خود را تقویت کند.
تمرینات حرکتی پویا: تمریناتی که بیمار در حالت حرکتی انجام می‌دهد. این تمرینات شامل حرکاتی مانند پرش، گردش، رفت و آمد و چرخش شانه است. این تمرینات به بیمار کمک می‌کنند تا قدرت و کارایی حرکتی شانه خود را بهبود ببخشد.
راهنمایی در تمرینات خانگی: فیزیوتراپیست می‌تواند به بیماران دیابتی راهنمایی کند که چه تمریناتی را در خانه به صورت منظم و درست انجام دهند. این تمرینات می‌توانند شامل تمرینات کشش، تقویت و انعطاف‌پذیری باشند که به بهبود وضعیت شانه کمک می‌کنند.
تنظیم بار تمرین: تنظیم بار تمرینات برای بیماران دیابتی بسیار مهم است. فیزیوتراپیست باید بار تمرینات را با توجه به توانایی و قدرت بدن بیمار تنظیم کند. این تمرینات باید به تدریج و با افزایش آرام و تدریجی صورت گیرد تا به بیمار امکان تطبیق و تحمل بار را بدهد.
استفاده از وسایل کمکی: استفاده از وسایل کمکی مانند بندها و استوندها در تمرینات فیزیوتراپی شانه می‌تواند کمک کننده باشد. این وسایل به بیمار کمک می‌کنند تا استحکام و استقامت عضلات شانه را تقویت کند و به طور مستقیم در بهبود حالت شانه تأثیرگذار باشد.
برنامه تمرینی منظم: برای بهبود شانه در بیماران دیابتی، برنامه تمرینی منظم و منظم بسیار حائز اهمیت است. بیمار باید تمرینات خود را به صورت منظم و همواره انجام دهد تا بهبود پایداری و عملکرد شانه را تجربه کند. فیزیوتراپیست می‌تواند یک برنامه تمرینی طراحی کند که شامل تمرینات متنوع و مناسب برای بیمار است.
توانبخشی و فیزیوتراپی در بیماران دیابتی مبتلا به سندروم شانه یخ زده یک رویکرد مهم در مدیریت و بهبود وضعیت این بیماران است. سندروم شانه یخ زده (به انگلیسی Frozen Shoulder) یک بیماری مشخص است که با سفتی و درد در مفصل شانه همراه است و می‌تواند به طور قابل توجهی بر روی حرکت مفصل تأثیر بگذارد. بیماران دیابتی بیشتر از سایر افراد در معرض این بیماری قرار می‌گیرند و علاوه بر این، فرایند توانبخشی در این بیماران ممکن است به دلیل تأثیرات بیشتر بیماری دیابتی کمی دشوارتر باشد.
فیزیوتراپی و تمرین درمانی در بیماران دیابتی مبتلا به سندروم شانه یخ زده دو هدف اصلی را دنبال می‌کند: کاهش درد و سفتی در مفصل شانه و بهبود حرکت و عملکرد مفصل. برای دستیابی به این اهداف، فیزیوتراپی شامل چندین روش و تمرین می‌شود که به طور معمول به شرح زیر است:
۱٫ تمرینات رنج حرکتی: تمریناتی که برای بهبود رنج حرکتی مفصل شانه انجام می‌شود. این تمرینات شامل حرکات تمدید و انعطاف پذیری مفصل، مانند انحنای جلو و عقب، بالا و پایین، و چرخش درونی و برونی مفصل شانه است.
۲٫ تمرینات قدرتی: تمریناتی که به تقویت عضلات اطراف مفصل شانه می‌پردازند. این تمرینات شامل انجام تمرینات وزنه‌برداری، تنش عضلات با استفاده از مقاومت و تمرینات ایزومتریک می‌باشد. استفاده از ترمز، لیفتینگ
و هنگام انجام تمرینات برای حفظ و تقویت عضلات اهمیت دارد.
۳٫ تمرینات اصلاحی و استحکام: تمریناتی که هدف آن بهبود قوام و تعادل عضلات در ناحیه شانه و نواحی مجاور است. این تمرینات شامل تمرینات تعادل، تمرینات کوردیناسیون و تمرینات استحکام عضلات است.
۴٫ درمان فیزیکی: استفاده از روش‌های درمانی فیزیکی مانند برجسته‌سازی (Ultrasound) و الکترودتراپی برای کاهش درد و التیام بافت‌های مجروح است. این روش‌ها می‌توانند بهبودی در علائم بیماری را تسریع کنند.
علاوه بر این، در بیماران دیابتی، کنترل سطح قند خون و مدیریت بیماری دیابتی بسیار مهم است. زیرا سطح بالا قند خون می‌تواند فرآیند التیام و توانبخشی را کند کند کند و بیماری را تشدید کند. بنابراین، توصیه می‌شود که بیماران دیابتی با سندروم شانه یخ زده همراه با تمرینات فیزیوتراپی، به طور منظم و با رعایت نکات مدیریت دیابتی و کنترل قند خون خود را نیز مدیریت کنند.
اهمیت توانبخشی و فیزیوتراپی در بیماران دیابتی مبتلا به سندروم شانه یخ زده برای بهبود کیفیت زندگی، حرکت و عملکرد مفصل بسیار بالا است. اما همیشه بهتر است با پزشک یا توانبخشی متخصص مشورت کنید تا برنامه مناسب و منظم برای توانبخشی شما تعیین شود.
